marleenblogt

Beeldtaal in film: drie eye-openers

Voice-overteksten schrijven? Beeldtaal heeft een eigen 'grammatica'.

Beeldgrammatica bepaalt de begrijpelijkheid van een film, leer ik in een workshop Voice-overteksten. In mijn hoofd rinkelt het van de vallende kwartjes. Ineens snap ik hoe beeldtaal werkt en hoe je deze taal als tekstschrijver naar je hand kunt zetten.

Beeldtaal

Film is een medium dat steeds vaker op ons pad komt. Opdrachtgevers willen een bedrijfsvideo, een voorlichtingsfilm of een gefilmde impressie van een evenement of oefening inzetten voor hun interne of externe communicatiedoelen. Hoe kun je ervoor zorgen dat tekst en beeld elkaar daarin zodanig versterken dat de boodschap overkomt? Daar liggen principes aan ten grondslag die ons als tekstschrijvers heel vertrouwd zijn, ontdekte ik onlangs in een workshop van filmmaker/trainer/editor Gert de Graaff, georganiseerd door mijn beroepsvereniging Tekstnet. Drie eye-openers over beeldtaal nam ik mee naar huis:

  1. Beeld heeft een eigen taal met een eigen grammatica.

Bij het kijken naar film gaat je brein op zoek naar hoe de verschillende opeenvolgende beelden zich op een betekenisvolle manier tot elkaar verhouden (ik moest meteen denken aan de Maximes van Grice en andere beginselen uit de taalpragmatiek). De opeenvolgende beelden roepen gedachten en emoties op en sturen je interpretatie. Daar komt bij: beeldcultuur is zo wijdverbreid dat beeldtaal universele kenmerken heeft ontwikkeld.

  1. Ons brein verwerkt visuele informatie sneller dan het gesproken woord.

Dus als de beelden iets anders vertellen dan de spreker, komt de informatie niet goed over. Vraag de kijker na afloop waar het filmpje over ging en je hoort je boodschap niet terug. Wil je boodschap overkomen bij de kijker, moet je dus zorgen dat tekst (voice-over) en beeld (beeldtaal) hetzelfde verhaal vertellen.

  1. Laat beeldverhaal en voice-over elkaar aanvullen en versterken.

Hoewel… gaaap… beeld en stem moeten natuurlijk niet exact hetzelfde vertellen. Dat is als een foto van een schaap met het onderschrift: schaap. Slaapverwekkend dus. Daarmee onderschat je de kijker. Houd de aandacht vast en laat de kijker voldoende ruimte om zelf ook nog wat conclusies te kunnen trekken. Dat kan met een voice-overtekst die naar het beeldverhaal verwijst en er iets aan toevoegt.

Beeldtaal, beeldgrammatica: allemaal vallende kwartjes voor ons tekstschrijvers. Ik heb nu al zin om ze in de praktijk te brengen. Kom maar op met die films.

 

‘Gesproken taal begrijpen in een gesprek, daarover gaan de maximes van Grice. Niet hetzelfde als kijker versus film, maar toch zijn er genoeg parallellen te trekken. Voor de liefhebbers een filmpje over de maximes van Grice

Dit blog publiceerde ik eerder op www.redactieprofs.nl.